شب ادراری در کودکان
بیشتر کودکان در حدود دو تا سه سالگی دیگر شبها خودشان را خیس نمی کنند.
کسب این مهارت به رشد کودک رشد، ظرفیت مثانه وی و انگیزه کافی برای خیس نکردن خود بستگی دارد.
حتی کودکان بزرگ تر نیز گاهی خودشان را خیس می کنند و نباید آن را مشکل به شمار آورد.
صرف نظر از اینکه چقدر کودک‌تان بزرگ شده است، هرگز او را برای خیس کردن تشک اش شرمساری و مسخره نکنید.
تمسخر کودک هیچ کمکی نخواهد کرد و قطعاً به مشکلات هیجانی جدی منجر خواهد شد.
حدود ۷۵ درصد از کودکان ۴ ساله و ۸۵ درصد از کودکان ۵ ساله دیگر تشک شان را خیس نمی‌کند مگر هر از گاهی، اما برخی از کودکان حتی در دوره نوجوانی و گاهی بزرگسالی تشک شان را خیس می‌کنند. پسرها دو برابر دخترها به شب ادراری مبتلا می شوند.
هرچند ما تاکید می‌کنیم که بچه‌ها نباید هرگز برای شب ادراری شرمسار شوند و حتی نباید برای این امر تحت فشار قرار گیرند اما شب ادراری موضوعی است که نباید آن را نادیده بگیرید.
بیشتر کودکانی که شب ادراری دارند به شدت احساس شرمساری می کنند و نمی توانند با این مشکل کنار بیایند.
آنها احساسات واقعی شان را با این نگرش که “من به آن اهمیت نمی دهم” پنهان می‌کنند، اغلب ناراحت و مضطرب اند و از رفتن به خانه دوستان و اقوام امتناع می کنند. شب ادراری می تواند به خودپنداره و اعتماد به نفس آنها آسیب بزند و این تأسف‌بار است.
دلایل شب ادراری
پزشکی
بیشتر متخصصان قبول دارند که شرایط پزشکی علت 1 تا 2 درصد از کل شب ادراری هاست.
گاهی کودک از مشکلات بدنی مانند مثانه کوچک یا ماهیچه های حلقوی ضعیف رنج می برد، یا اگر تا مدت‌ها شب ادراری نداشته است و سپس ناگهان شروع به شب ادراری می‌کند، علت آن شاید عفونت مجاری ادرار باشد. بنابراین لازم است که حتماً به متخصص مراجعه شود.
هیجانی
عامل هیجانی تنها ۲۰ درصد از شب ادراری ها را به خود اختصاص می دهد. به هر حال بعید به نظر می‌رسد کودکی که همیشه شب ادراری دارد صرفاً به خاطر دلایل هیجانی به این مشکل دچار باشد. در این شرایط لازم است تا به روانشناس کودک و نوجوان مراجعه کرد.
رشدی
اگرچه ممکن است به نظر برسد کودک هیچ علت پزشکی برای شب ادراری ندارد، اما ممکن است ظرفیت مثانه کودک آنقدر رشد نیافته باشد که ادرار را در تمام طول شب نگهدارد یا ماهیچه های حلقوی که ادرار را در مثانه نگه می‌دارند، به اندازه کافی قوی نشده باشند.
الگوهای خواب
بسیاری از بچه‌ها شب ادراری دارند چون آنقدر عمیق به خواب می‌روند که از علائمی که مثانه می فرستد تا فرد در یابد که این عضو از بدن پر شده است خبردار نمی‌شوند. بنابراین، برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار نمی شوند. برخی بچه ها هم خواب عمیق دارند و هم مثانه کوچک.
درمان شب ادراری کودک
در زمینه درمان شب ادرای کودک لازم است تا ابتدا به مشکلات پزشکی و علل جسمی توجه شود.
لذا لازم است تا کودک را نزد یک متخصص کودک برده و از وجود یا عدم وجود علل جسمی مطمئن شوید. در صورتی که علل جسمی و پزشکی وجود داشته باشد، به احتمال زیاد درمان آن علت سبب رفع شب ادرای کودک خواهد شد.
اگر شب ادراری کودک علل جسمی و پزشکی نداشت، توصیه های زیر جهت رفع شب ادرای کودک می تواند مفید واقع شود:
۱. اگر کودک شما جزء کودکان دشوار است، لازم است حرف‌های منفی او را درباره شب ادراری نادیده بگیرید. برای مثال وقتی جملاتی همچون” تقصیر شماست که تشکم را خیس می کنم” بر زبان می آورد، سعی نکنید او را متقاعد سازید، به او پاسخ ندهید و حتی نگاهش هم نکنید.
۲. شبهایی که کودک شب ادراری ندارد را ثبت کنید و او را برای خیس نکردن تشک اش تشویق کنید. به کودک برای شب هایی که شب ادراری ندارد یا از تعداد خیس کردن تشک اش کاسته می شود امتیاز بدهید.
۳. تا حد امکان مثبت باشید. به کودک به آرامی نشان دهید چطور روتختی اش را عوض کند و ملافه ها و شلوارش را بشوید. اگر مقاومت یا امتناع می‌کند وادارش کنید آنها را انجام دهد. به یاد داشته باشید که نباید کنترل تان را از دست بدهید و کودک را به هیچ وجه مسخره یا شرمسار نکنید.
۴. حتی اگر کودک واکنش منفی نشان می‌دهد به او کمک کنید از جنبه‌های مثبت ادرارنکردن آگاه شود. برای مثال او می‌تواند به اردو برود یا شب را در خانه دوستش بخوابد.
۵. می‌توانید برای کودک توضیح دهید که یکی از دلایلی که او ممکن است تشک را خیس کند این است که مثانه اش نمی تواند به اندازه کافی ادرار را نگه دارد. می توانید تصویر کوچکی از مثانه با ماهیچه های حلقوی بکشید و به او نشان دهید. برای کودک توضیح دهید که آموزش به او کمک می‌کند تا ظرفیت و کنترل مثانه اش را افزایش دهد.
۶. کودک را ترغیب کنید در طول روز مایعات بیشتری بنوشد و با این عمل ظرفیت مثانه اش را افزایش دهد. توجه داشته باشید که اگر کودک به صرع یا مشکلات کلیوی مبتلاست به او اجازه ندهید حجم زیادی مایعات بنوشد.
۷. وقتی کودک در خود فشار ادرار را احساس می کند از او بخواهید سعی کند ادرارش را برای مدت بیشتری نگه دارد. هر بار یک دقیقه او را به نگه داشتن ادرارش تشویق کنید. اگر فشار ادرار سپری شد بگذاری به فعالیت های دیگر مشغول شود.
۸. تشکچه زنگ دار بخرید. این نوع تشک ها در داروخانه ها و فروشگاه ها به فروش می رسند. وقتی آن را به درستی به کار ببرید زمانی که کودک ادرار می‌کند و تشکچه خیس میشود، زنگ می‌زند و به کودک هشدار می‌دهد. می‌توانید مقداری آب روی تشکچه یا لباس زیر کودک بریزید و به او نشان دهید دستگاه چطور کار می‌کند . در این زمینه می توانید بازی ترتیب دهید که در آن کودک باید پیش از این که صدای دستگاه درآید جلوی ادرارش را بگیرد و به این ترتیب امتیاز کسب کند.
۹. اگر کودک مضطرب است و هیجانات و احساسات خود را بروز نمی دهد، لازم است زمینه ای فراهم شود تا کودک بتواند در مورد مشکلاتش صحبت کند و احساساتش را برون ریزی کند. می توانید شیوه های آرامش سازی را به او آموزش دهید. همچنین می توانید با بررسی و توجه دقیق به کودک، عوامل محیطی دخیلی در ترس و اضطراب کودک را شناسایی کنید و به کودک در رفع آنها کمک کنید.
نهایتأ چنانچه مداخلات شما در زمینه شب ادراری کودک مؤثر واقع نشد، می‌توانید با مراجعه به روانشناس کودک، از راهنمایی ها و مداخله های درمانی تخصصی در این زمینه بهره مند گردید.
کلمات مرتبط :
