نارساخوانی یکی از انواع اختلالات یادگیری است. این یک وضعیت منحصر به فرد برای پردازش زبان است که می تواند افراد را از کودکی تا بزرگسالی تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که این وضعیت عصبی چالش هایی را به خصوص در خواندن و نوشتن ایجاد می کند، روش های درمانی متعددی برای کمک به افراد مبتلا به نارساخوانی برای دستیابی به موفقیت تحصیلی و شخصی ایجاد شده است.

نارساخوانی یک اختلال یادگیری مبتنی بر زبان است که در درجه اول بر توانایی های خواندن و نوشتن تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به نارساخوانی معمولاً در تشخیص کلمات، رمزگشایی و املاء مشکل دارند، علیرغم اینکه اغلب دارای هوش طبیعی و پشتیبانی آموزشی کافی هستند. نارساخوانی حدود 5 تا 15 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد، و در حالی که معمولاً در دوران کودکی تشخیص داده می شود، می تواند افراد را در طول عمر آنها تحت تأثیر قرار دهد.

انواع نارساخوانی

نارسا خوانی واجی
این رایج ترین شکلی است که در آن افراد با پردازش واج شناختی – توانایی اتصال صداها با نمادهای نوشتاری – دست و پنجه نرم می کنند. مشکلات خواندن به دلیل چالش هایی است که در تجزیه کلمات به صداهای جزء آنها وجود دارد.

نارسا خوانی سطحی
افراد مبتلا به نارساخوانی سطحی تشخیص کلمات از طریق دید را دشوار می‌دانند، و اغلب بر سر کلماتی که از قواعد آوایی معمولی پیروی نمی‌کنند دچار مشکل می‌شوند.

نارسا خوانی نقص نامگذاری سریع
نارساخوانی نارسا نام‌گذاری سریع بر سرعت پردازش مغز تأثیر می‌گذارد و نام‌گذاری سریع اشیاء، رنگ‌ها یا حروف آشنا را برای افراد سخت‌تر می‌کند. این اغلب منجر به کاهش سرعت خواندن و دشواری بیشتر در درک مطلب می شود.

نارسا خوانی با کمبود دوگانه
این نوع هم شامل نارساخوانی واجی و هم نقص نامگذاری سریع است که مسائل را با تشخیص صدا و سرعت پردازش ترکیب می کند. نارساخوانی با نقص مضاعف اغلب شدیدتر است و به یک استراتژی مداخله جامع نیاز دارد.

علائم نارساخوانی

شناسایی زودرس نارساخوانی می تواند به طور قابل توجهی نتایج را بهبود بخشد. علائم ممکن است بسته به سن متفاوت باشد، و بسیاری از آنها معمولا در کلاس های درس و در خانه مشاهده می شوند.

نشانه های دوران کودکی

در اوایل کودکی، نارساخوانی ممکن است به صورت تاخیر در گفتار، مشکل در یادگیری کلمات جدید، مشکل در قافیه یا چالش در تشخیص حروف ظاهر شود. این علائم اغلب زمانی که کودک شروع به تحصیل رسمی می کند و در معرض خواندن و نوشتن قرار می گیرد ظاهر می شود.

نشانه های دوران نوجوانی و بزرگسالی

برای افراد مسن، نارساخوانی ممکن است به صورت آهسته خواندن، مشکلات املایی، مشکل در خلاصه کردن اطلاعات یا حتی بیزاری مداوم از خواندن ظاهر شود. بسیاری از بزرگسالان نارساخوان متوجه می شوند که با سازماندهی و مدیریت زمان دست و پنجه نرم می کنند، زیرا وظایف مبتنی بر زبان همچنان چالش برانگیز هستند.

علل و عوامل خطر نارساخوانی

نارساخوانی ناشی از تعاملات پیچیده بین عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی است. در حالی که محققان هنوز یک علت منحصر به فرد را مشخص نکرده اند، آنها عوامل خطر کلیدی را شناسایی کرده اند که احتمال ابتلا به نارساخوانی را افزایش می دهد.

تاثیرات ژنتیکی
نارساخوانی اغلب در خانواده‌ها دیده می‌شود و محققان انواع ژن‌های خاص مرتبط با مشکلات پردازش زبان را پیدا می‌کنند. اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها نارساخوانی داشته باشند، احتمال اینکه فرزندانشان نیز به آن مبتلا شوند، افزایش می یابد.

عوامل عصبی
تفاوت در ساختار و عملکرد مغز در نارساخوانی نقش دارد. مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به نارساخوانی در نحوه پردازش زبان مغزشان، به ویژه در زمینه هایی که به مهارت های پردازش واج شناختی و رمزگشایی مرتبط است، تفاوت هایی دارند.

محرک های محیطی
در حالی که ژنتیک و نورولوژی زمینه را برای نارساخوانی فراهم می کنند، عوامل محیطی، مانند مواجهه محدود با زبان یا تجربیات اولیه خواندن، می توانند بر رشد آن تأثیر بگذارند. مداخله زودهنگام در محیط های حمایتی می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.

گزینه های درمان و مداخله برای نارساخوانی

رویکردهای درمان نارساخوانی متنوع است و اغلب با نیازهای منحصر به فرد فرد تنظیم می شود. در حالی که هیچ درمان جهانی وجود ندارد، روش‌های مختلف در حمایت از افراد نارساخوان در خواندن، نوشتن، و به طور کلی یادگیری بسیار مؤثر بوده است. در اینجا نگاهی به برخی از گزینه های مداخله اولیه در دسترس است.

رویکردهای آموزشی چند حسی
رویکردهای چندحسی به طور گسترده ای به عنوان راهبردهای مؤثر برای درمان نارساخوانی شناخته می شوند و بر درگیر کردن حواس چندگانه به طور همزمان برای بهبود مهارت های خواندن و درک مطلب تمرکز دارند. این روش ها عناصر دیداری، شنوایی و حرکتی را در بر می گیرند و یادگیری را تعاملی تر و حفظ آن آسان تر می کنند.

روش اورتون-گیلینگهام
یکی از محبوب ترین رویکردهای چندحسی، روش اورتون-گیلینگهام، به طور خاص برای رسیدگی به نارساخوانی ایجاد شد. این برنامه بر روی آواشناسی و تجزیه زبان به اجزای کوچکتر و قابل مدیریت با تأکید بر یادگیری گام به گام و تقویت منظم تمرکز دارد. مربیانی که در این روش آموزش دیده اند، از نزدیک با دانش آموزان همکاری می کنند و توجه یک به یک را برای کمک به آنها در درک روابط حروف و صدا و توسعه مهارت های رمزگشایی ارائه می دهند.

برنامه های Lindamood-Bell
برنامه‌های Lindamood-Bell، از جمله روش‌های دیدن ستاره‌ها و تجسم و کلامی کردن، از تعامل چندحسی برای تقویت درک و حافظه استفاده می‌کنند. این برنامه‌ها برای تقویت تصویرسازی نمادها طراحی شده‌اند و به افراد نارساخوان اجازه می‌دهند تا زبان را به طور مؤثرتری حفظ و پردازش کنند، اغلب از طریق تمرین‌های بصری و حرکت‌شناسی که آگاهی واج‌شناسی را تقویت می‌کنند.

مداخلات مبتنی بر فناوری
با پیشرفت تکنولوژی، زبان آموزان نارساخوان اکنون به مجموعه وسیعی از ابزارها و نرم افزارهای طراحی شده برای کمک به غلبه بر چالش های خواندن و نوشتن دسترسی دارند. فناوری ابزارهای قابل دسترس و پشتیبانی را ارائه می دهد که به راحتی در روال های یادگیری روزانه گنجانده می شوند.

کتاب های صوتی و برنامه های تبدیل متن به گفتار
کتاب‌های صوتی و ابزارهای تبدیل متن به گفتار، در سال‌ های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. این برنامه‌ها به افراد نارساخوان اجازه می‌دهد به جای خواندن به کتاب گوش دهند و راهی راحت برای دسترسی به ادبیات و مواد آموزشی ارائه می‌دهند. فناوری تبدیل متن به گفتار محتوا را با صدای بلند می خواند، به درک مطلب کمک می کند و بار شناختی مرتبط با خواندن سنتی را کاهش می دهد.

برنامه های آموزشی فردی (IEP)
برنامه های آموزشی فردی (IEPs) برنامه های آموزشی مناسبی هستند که به طور خاص برای دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری، از جمله نارساخوانی ایجاد شده اند. IEP ها معمولاً توسط مربیان، متخصصان و والدین ایجاد می شوند و ممکن است شامل مواردی مانند زمان طولانی آزمون، دوره های آموزشی اصلاح شده یا ارزیابی های جایگزین باشند.

سایر راهکارهای درمانی

درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری (CBT) به افراد نارساخوان کمک می کند تا با اضطراب، ناامیدی و عزت نفس پایین کنار بیایند. با همکاری با یک درمانگر، آنها می توانند الگوهای فکری سالم و انعطاف پذیری ایجاد کنند، که می تواند اعتماد به نفس آنها را بهبود بخشد و به آنها در مدیریت چالش های اجتماعی و تحصیلی کمک کند.

مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی
گاهی اوقات از تکنیک های ذهن آگاهی و آرامش در کنار CBT برای حمایت از بهزیستی عاطفی استفاده می شود. ذهن آگاهی می تواند سطح استرس را کاهش دهد و تمرکز را افزایش دهد، و یک اثر آرام بخش ارائه می دهد که می تواند به یادگیرندگان نارساخوان کمک کند تا اضطراب مربوط به یادگیری را مدیریت کنند و در مطالعات خود ادامه دهند.

نقش درمان در مدیریت تأثیر عاطفی
درمانگران نقش مهمی در کمک به افراد نارساخوان در پردازش تجربیات خود و ایجاد یک ذهنیت مثبت دارند. در بسیاری از موارد، درمان می‌تواند احساس انزوا را کاهش دهد و عزت نفس ایجاد کند، که می‌تواند برای دانش‌آموزانی که با تردید به خود دست و پنجه نرم می‌کنند، دگرگون‌کننده باشد.

نقش حمایت والدین و معلمان
حمایت از اعضای خانواده و مربیان اغلب سنگ بنای مداخله موفق نارساخوانی است. با ارائه درک و کمک، والدین و معلمان می توانند به دانش آموزان نارساخوان کمک کنند تا با اعتماد به نفس و انعطاف پذیری چالش ها را پشت سر بگذارند.