چگونه به سخنان کودک گوش دهید و با او صحبت کنید؟
برای آنکه رابطه خوبی با کودک داشته باشید باز نگه داشتن خطوط ارتباطی بین شما و کودک مهم است.
ما از کودکان می‌خواهیم افکار و احساساتشان را با ما در میان بگذارند تا آنها را در مواجهه با بحران های زندگی درک و حمایت کنیم. از آنها می‌خواهیم به جای آنکه احساساتشان را به روش های مخرب بروز دهند آن را به روش‌های مناسب ابراز کنند ، همچنین از آنها می‌خواهیم به ما گوش دهند و از ما حرف شنوی داشته باشند.
کودکان به طور غریزی نمی‌دانند چطور افکار و احساساتشان را ابراز کنند، همچنین خود به خود آمادگی ندارند به آنچه می گوییم گوش دهند و از راهنمایی‌های ما پیروی کنند. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
آنها باید برای ابراز مناسب احساسات و گوش دادن به دیگران آموزش ببینند.
والدین نیز باید مهارتهای ارتباطی شان را بهبود بخشند. در نتیجه لازم است از همان سنین اولیه پایه ارتباط با کودک را شکل دهید، اما نباید خیلی زود توقع زیادی داشته باشید.
در برقراری ارتباط با کودک باید به خاطر بسپارید که مشکلات فقط با گفتگو حل نمی شوند حتی اگر شنونده خوبی باشید، خوب و شفاف صحبت کنید یا کودکتان به حرفهای شما خوب گوش دهد، باز هم نمی توانید همه مشکلات رفتاری را با گفتگو برطرف کنید.
در نتیجه لازم است کودکان حد و مرز های رفتاریشان را بشناسند و صرفاً توضیح محدوده‌ها کافی نیست. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
از سوی دیگر لازم است تا والدین روش های خود را با سطح فهم کودک و سن او اصلاح و هماهنگ کند.
اشتباه بسیاری از والدین این است که زیاد حرف میزنند. آنها با توجه به سن کودک خیلی زود از مهارتهای ارتباطی استفاده می‌کنند. یعنی پیش از آنکه کودک آمادگی گوش کردن داشته باشد یا قادر به درک و فهم صحبت‌های آنها باشد.
چگونه با کودک صحبت کنید تا به حرفهایتان گوش کند؟
۱. به رفتار توجه کنید:
والدین در درک زبان بدنی نوزادشان مهارت می یابند اما اغلب نمی دانند کودکان مدت‌ها پس از آنکه قدرت تکلم را به دست می آورند بازهم با رفتار خود ارتباط برقرار می‌کنند.
کودکان و نوجوانان به طور غیر کلامی ارتباط برقرار می‌کنند و وقتی زیر فشار یا تعارض قرار می گیرند احساساتشان را بروز می دهند.
بنابراین لازم است علاوه بر کلام کودک به رفتارها و ارتباطات غیر کلامی او نیز توجه کنید.
۲. به احساسات برچسب بزنید:
فرایند آموزش کودک که احساساتش را شناسایی و ابراز می‌کنند زمان‌بر است و به تمرین و تکرار زیاد نیاز دارد. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
اما شما فرصت های بسیاری در اختیار دارید تا به کودک کمک کنید احساساتش را تعبیر و تفسیر کند. از این طریق وقتی کودک بزرگتر می‌شود به جای آن که فقط اسامی احساساتش را بیان کند می‌تواند احساسش را ریشه یابی کنند.
۳. زمانی را برای گوش سپردن به حرفهای کودک در نظر بگیرید:
گاهی سخت است که بتوانید لحظاتی را به کودکتان اختصاص دهید و حرف‌هایش گوش کنید، اما اگر می‌خواهید با او رابطه خوبی داشته باشید و در صورت لزوم مسیرهای ارتباطی بین شما باز باشد، ضروری است زمانی را به باهم بودن اختصاص دهید.
همچنین لازم است کودک با هریک از والدین جداگانه صحبت کند به ویژه در خانواده های تک والدینی، مختلط یا خانواده هایی که پدر و مادر از هم جدا شده اند.
وقتی دوره نوجوانی فرا می رسد ممکن است گوش دادن و گفتگو با کودک دشوار باشد اما اگر فرایند ارتباط از دوران اولیه آغاز شده باشد آنگاه ارتباط خوب می‌تواند پیوند بین شما و کودک را آسان سازد.
به کودک فرصت دهید رخدادهای روزمره زندگی و احساساتش را با شما در میان بگذارد و احساس کند می‌تواند درباره تمام رخدادهای زندگی اش با شما گفتگو کند.
اگر تنها گاهی به شکل عمیق و معنادار گفت و گو کنید کافی نیست، کیفیت و کمیت ارتباط و گفتگو مهم است.
مراحل زیر به شما کمک می کند ارتباط با کودک تان را از نظر کمی و کیفی ارتقا دهید.
۱. با کودک به طور منظم گفتگو کنید:
هر روز زمانی را به گفتگو با کودک اختصاص دهید. حتی اگر فقط پنج دقیقه قبل از خواب باشد، کنارش بنشینید و صحبت کنید. ممکن است مدت زمان متفاوت باشد اما مکان باید مشخص باشد.
۲. از قبل زمان گفت و گو را مشخص کنید:
هنگامی که کودک می‌خواهد با شما صحبت کند یا نشانه های غیرکلامی می‌دهد که چیزی ناراحتش کرده در اسرع وقت برایش زمان بگذارید و به حرف هایش گوش کنید. به ویژه در ارتباط با کودکان بهتر است همان موقع با آنها صحبت کنید. این کار اغلب فقط چند دقیقه وقت شما را می گیرد و به کودک نشان می‌دهد حرف هایش آنقدر مهم است که شما دست از کارتان می کشید و به آن گوش می دهید. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
۳. اگر مجبورید گفتگو را به تاخیر بیندازید زمان را مشخص کنید:
مثال به کودک می‌گویید” اینجا خیلی شلوغ است الان نمی توانیم صحبت کنیم اما امشب وقتی ظرفهای شام را جمع کردیم به اتاقت می‌رویم و صحبت می‌کنیم”. در ضمن به قولی که می‌دهید عمل کنید.
۴. تمام توجه تان را به کودک معطوف کنید:
به تمام اعضای خانواده بگویید مزاحم شما نشوند سپس به مکانی خلوت بروید و به گونه‌ای رفتار کنید که انگار هیچ کاری به جز گوش دادن به او ندارید. درست به گونه‌ای به کودک توجه کنید که وقتی دوستتان برای گفتگو درباره موضوعی مهم نزدتان می آید به او توجه می کنید.
۵. گفتگو را با جملات مناسب آغاز کنید:
زمانی که کودک می‌خواهد حرف بزند گاهی آغاز صحبت برای او دشوار است. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
عباراتی همچون “بیا صحبت کنیم یا به من بگو چه چیزی تو را ناراحت کرده” می تواند مفید باشد. اما اگر بیشتر از عبارت های خاص استفاده کنید بهتر است.
برای مثال ممکن است بگویید: “وقتی از مدرسه آمدی خیلی ناراحت به نظر می‌رسیدی.
می خواهی درباره اتفاقات امروز صحبت کنیم؟” اگر کودک می گوید که در مدرسه اتفاقی افتاده اما او نمی‌خواهد حالا درباره آن صحبت کند به او بگویید بعداً هم می‌تواند با شما صحبت کند.
اگر کودکتان با کمی اصرار واکنش نشان می دهد بکوشید به آرامی او را به حرف زدن ترغیب کنید و داستانی خیالی یا واقعی برایش تعریف کنید که مشابه شرایط او باشد.
گاهی همین که صمیمانه کنارش می نشینید و منتظرش می مانید می‌تواند بهترین عامل برانگیزاننده در او باشد.
۶. بگذارید فرآیند گفتگو ادامه یابد:
زمانی که سر صحبت را باز کردید از مهارت های خود استفاده کنید و فرایند گفتگو را فعال نگه دارید. بزرگسالان گرایش دارند به کودکان راه حل بدهند و حتی برایشان سخنرانی کنند.
در مقابل چنین وسوسه هایی مقاومت کنید. بسیاری از بچه‌ها می‌گویند که نمی‌توانند با والدینشان ارتباط برقرار کنند چون هر بار که می‌خواهند با آنها صحبت کنند والدین شروع به سخنرانی می‌کنند و پند و اندرز می دهند. یادتان باشد شما فقط باید گوش کنید.
۷. برای افزایش سطح اعتماد به نفس کودک و انگیزش او به حرف زدن از او سوالاتی کنید:
مانند: “بعد چه شد؟ “و “او چه گفت؟”. یا برای درک احساسش از عبارت های همدلانه استفاده کنید، مثلاً بگویید:” مطمئنم که تو را واقعاً ناراحت کرده” یا “اگر کسی با من چنین رفتاری می کرد واقعاً ناراحت میشدم”. حتی می توانید از واژه های تعجب برانگیز همچون “اوه نه” یا “واقعاً” استفاده کنید. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
بکوشید حرفهای کودک را به خودش منعکس کنید تا احساساتش را بیشتر با شما در میان بگذارد.
کارل راجرز این روش را ابداع کرده و بسیاری از متخصصان که با بزرگسالان و کودکان کار می‌کنند نیز از این روش بهره میگیرند دکتر توماس گردون در کتاب خود با عنوان تربیت موثر والدین این روش را گوش دادن فعال نامیده است.
در گوش دادن فعال حرف های کودک را برای او تکرار می کنید یا حرف هایش را مورد تعبیر و تفسیر قرار می دهید.
اگر کودکی می گوید:” سعید مرا زد”، می‌گویید: “سعید تو رو زد؟” سپس برای بروز احساسات عمیق تر کودک با عباراتی تفسیر کننده پاسخ بدهید:” سعید بهترین دوست تو است مطمئنم از او چنین توقعی نداشتی و احساسات جریحه دار شده است”.
هر چند ممکن است حدس شما اشتباه باشد حتی یک تفسیر نادرست هم می‌تواند کودک را به برون ریزی احساسات ترغیب کند.
پس به حرف هایش گوش کنید و به جای آن که نقش کارآگاه را بازی کنید نقش یک دوست هم‌دل را ایفا کنید.
در ضمن به یاد داشته باشید شما در پی درک دیدگاه کودک از محیط اطرافش هستید نه لزوماً حقیقت آنچه که رخ داده است.
بیش از حد از این روشها استفاده نکنید. اگر شما هر حرفی را که کودک می‌زند را تکرار کنید یا از او سوال کنید ممکن است آزرده شود یا کناره گیری کند.
۸. از کودک بابت ابراز احساساتش قدر دانی کنید:
وقتی کودک با شما درباره مسائل بحرانی زندگی صحبت می‌کند به او بگویید این رفتارش تحسین برانگیز است.
شما می توانید بگویید:” از این که درباره این موضوع با من صحبت کرده‌ای متشکرم یا می‌دانم صحبت درباره این موضوع برای تو دشوار بود خوشحالم که احساس می کنی وقتی ناراحت هستی می توانی پیش من بیای و حرف هایت را بزنی. “علاوه بر این می‌توانید کودک را فقط بغل کنید و احساسات خود را به او نشان دهید. چگونه به سخنان کودک گوش دهید
چگونه به سخنان کودک گوش دهید
کلمات مرتبط :
