اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می شود. افراد مبتلا به PPD همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب فکر نمی کنند که رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز باشد.
PPD یکی از گروهی از شرایط به نام Cluster A یا اختلالات شخصیت غیرعادی است. افراد مبتلا به این اختلالات تفکر یا رفتار غیرعادی و غیرعادی دارند.
توجه به این نکته مهم است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، هذیان یا توهم همراه با پارانویا را تجربه نمی‌کنند، همانطور که معمولاً در اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و دوره‌های شیدایی شدید در اختلال دوقطبی دیده می‌شود.
افراد مبتلا به این اختلال شخصیت معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع به تجربه علائم و نشان دادن علائم این بیماری می کنند.
علائم اختلال شخصیت پارانوئید
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. این باورهای عموماً بی‌اساس، و همچنین عادات سرزنش و بی‌اعتمادی آنها، در توانایی آنها برای ایجاد روابط نزدیک یا حتی قابل اجرا اختلال ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به PPD زندگی اجتماعی خود را به شدت محدود می کنند.
افراد مبتلا به PPD اغلب باور نمی کنند که رفتار آنها چیزی غیرعادی است.
ممکن است از نظر آنها کاملاً منطقی به نظر برسد که نسبت به دیگران مشکوک باشند. با این حال، اطرافیانشان ممکن است معتقد باشند که این بی اعتمادی بی دلیل است.
فرد مبتلا به PPD نیز ممکن است رفتاری خصمانه یا سرسختانه داشته باشد. آنها ممکن است طعنه آمیز باشند، که اغلب ممکن است باعث واکنش خصمانه دیگران شود. به نوبه خود، ممکن است به نظر برسد که این پاسخ خصمانه ظن اصلی آنها را تأیید می کند.
فرد مبتلا به PPD ممکن است شرایط دیگری داشته باشد که می تواند علائم PPD را ترکیب کند. به عنوان مثال، افسردگی و اضطراب می تواند بر خلق و خوی فرد تأثیر بگذارد. تغییرات خلق و خوی ممکن است باعث شود فرد مبتلا به PPD بیشتر احساس پارانوئید و انزوا کند.
سایر علائم PPD عبارتند از:
- اعتقاد به اینکه دیگران انگیزه های پنهانی دارند یا قصد دارند به آنها آسیب برسانند (به عبارت دیگر، تجربه توهمات آزاردهنده)
- شک به وفاداری دیگران
- داشتن مشکل در کار با دیگران
- نسبت به انتقاد حساس بودن
- به سرعت عصبانی یا خصمانه می شود
- جدا شدن یا منزوی شدن از نظر اجتماعی
- استدلالی و دفاعی بودن
- در درک اینکه چرا رفتار آنها ممکن است باعث نگرانی شود مشکل دارند
- داشتن مشکل در آرامش
علائم PPD می تواند با علائم سایر اختلالات سلامت روان همپوشانی داشته باشد.
اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت مرزی (BPD) دو بیماری با علائم مشابه PPD هستند. در نتیجه، تشخیص دقیق این شرایط می تواند دشوار باشد.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت پارانوئید می شود؟
دانشمندان علت دقیق اختلال شخصیت (PPD) را نمی دانند، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی را شامل می شود.
محققان دریافته‌اند که غفلت عاطفی دوران کودکی، غفلت فیزیکی و غفلت از نظارت نقش مهمی در ایجاد PPD در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.
محققان قبلاً فکر می کردند احتمالاً یک پیوند ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و PPD وجود دارد، اما مطالعات بیشتر نشان داده است که این ارتباط آنقدر قوی نیست که قبلاً فکر می کردند.
درمان اختلال شخصیت پارانوئید
هنگامی که فرد مبتلا به PPD به دنبال درمان است، روان درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان انتخابی است. درمان بر افزایش مهارت‌های مقابله‌ای عمومی، به ویژه اعتماد و همدلی، و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس تمرکز دارد.
از آنجایی که افراد مبتلا به PPD اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، برای روانشناسان و دیگر درمانگران خود چالشی ایجاد می کند زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از عوامل مهم روان درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به PPD ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سوال ببرند.
روانشناسان معمولاً دارویی برای درمان PPD تجویز نمی کنند. با این حال، داروهایی – مانند داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی – ممکن است در صورتی که علائم فرد شدید باشد یا یک وضعیت روانی مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی داشته باشد، تجویز شود.
مقالات مرتبط :
