اختلال وسواس اجباری (OCD) یک اختلال شایع، مزمن و طولانی مدت است که در آن فرد افکار وسواسی ویا رفتارهایی اجباری ، غیرقابل کنترل و تکرار شونده دارد که میل به تکرار آنها را دارد.
افراد مبتلا به OCD ممکن است علائم وسواس، اجبار یا هر دو را داشته باشند. این علائم می تواند در تمام جنبه های زندگی مانند کار، مدرسه و روابط شخصی تداخل ایجاد کند.
وسواس فکری، اصرار یا تصاویر ذهنی مکرر است که باعث اضطراب می شود.
علائم اختلال وسواس اجباری
- ترس از میکروب یا آلودگی
- افکار ممنوعه یا تابو ناخواسته شامل رابطه جنسی، مذهب یا آسیب
- افکار پرخاشگرانه نسبت به دیگران یا خود
- داشتن چیزهایی متقارن یا در نظم کامل
اجبارها رفتارهای تکراری هستند که فرد مبتلا به OCD در پاسخ به یک فکر وسواسی تمایل به انجام آنها را احساس می کند. اجبارهای رایج عبارتند از:
- تمیز کردن و یا شستن بیش از حد دستها
- سفارش دادن و چیدمان چیزها به روشی خاص و دقیق
- بررسی مکرر چیزها، مانند بررسی مکرر برای اینکه ببینید آیا در قفل است یا اینکه فر خاموش است
- شمارش اجباری
همه آداب یا عادات اجباری نیستند. همه گاهی اوقات چیزها را دوبار بررسی می کنند. اما یک فرد مبتلا به OCD به طور کلی:
- نمی تواند افکار یا رفتارهای خود را کنترل کند، حتی زمانی که آن افکار یا رفتارها بیش از حد تشخیص داده شود.
- حداقل 1 ساعت در روز را صرف این افکار یا رفتارها می کند
- هنگام انجام رفتارها یا تشریفات لذت نمی برد، اما ممکن است برای مدت کوتاهی از اضطراب ناشی از افکار خلاص شود.
برخی از افراد مبتلا به OCD نیز دارای اختلال تیک هستند. تیک های حرکتی حرکات ناگهانی، کوتاه و تکراری مانند پلک زدن چشم و سایر حرکات چشم، شانه بالا انداختن و تکان دادن سر یا شانه است. تیک‌های صوتی رایج شامل صداهای تکراری صاف کردن گلو، خرخر کردن و … است.
علائم ممکن است بیایند و بروند، به مرور زمان کاهش یابند یا بدتر شوند. افراد مبتلا به اختلال وسواس اجباری ممکن است سعی کنند با اجتناب از موقعیت هایی که باعث ایجاد وسواس در آنها می شود به خود کمک کنند، یا ممکن است برای آرام کردن خود از الکل یا مواد مخدر استفاده کنند. اگرچه بیشتر بزرگسالان مبتلا به OCD تشخیص می دهند که کاری که انجام می دهند منطقی نیست، برخی از بزرگسالان و بیشتر کودکان ممکن است متوجه نباشند که رفتار آنها غیرعادی است. والدین یا معلمان معمولاً علائم OCD را در کودکان تشخیص می دهند.
عوامل خطر
OCD یک اختلال شایع است که بزرگسالان، نوجوانان و کودکان را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. اکثر افراد در حدود سن ۲۰ سالگی تشخیص داده می شوند، معمولاً در پسرها سن شروع زودتر از دختران است، اما شروع بعد از 35 سالگی نیز ممکن است اتفاق افتد.
علل OCD ناشناخته است، اما عوامل خطر عبارتند از:
ژنتیک
مطالعات نشان داده است که افرادی که دارای اقوام درجه یک (مانند والدین، خواهر و برادر یا فرزند) هستند که OCD دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به OCD هستند. اگر بستگان درجه اول در کودکی یا نوجوانی به OCD مبتلا شده باشند، این خطر بیشتر است. تحقیقات در حال انجام برای کشف ارتباط بین ژنتیک و OCD ادامه دارد و ممکن است به بهبود تشخیص و درمان OCD کمک کند.
ساختار و عملکرد مغز
مطالعات تصویربرداری تفاوت هایی را در قشر پیشانی و ساختارهای زیر قشری مغز در بیماران مبتلا به OCD نشان داده است. به نظر می رسد ارتباطی بین علائم OCD و ناهنجاری ها در مناطق خاصی از مغز وجود دارد، اما این ارتباط مشخص نیست. تحقیقات هنوز در حال انجام است. درک علل به تعیین درمان های خاص و شخصی برای درمان OCD کمک می کند.
محیط
در برخی مطالعات ارتباطی بین ترومای دوران کودکی و علائم وسواس جبری گزارش شده است.
درمان اختلال وسواس اجباری
OCD معمولاً با دارو، روان درمانی یا ترکیبی از این دو درمان می شود. اگرچه اکثر بیماران مبتلا به OCD به درمان پاسخ می دهند، برخی از بیماران همچنان علائم را تجربه می کنند.
گاهی اوقات افراد مبتلا به OCD دارای سایر اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال بدشکلی بدن هستند، اختلالی که در آن فردی به اشتباه تصور می کند که بخشی از بدن آنها غیر طبیعی است. توجه به این اختلالات دیگر هنگام تصمیم گیری در مورد درمان مهم است.
دارودرمانی
اگر علائم با داروهای معمول بهبود نیابد، تحقیقات نشان می دهد که برخی از بیماران ممکن است به خوبی به داروهای ضد روان پریشی پاسخ دهند. اگرچه تحقیقات نشان می دهد که یک داروی ضد روان پریشی ممکن است به مدیریت علائم برای افرادی که هم OCD و هم اختلال تیک دارند کمک کند.
روان درمانی
روان درمانی می تواند یک درمان موثر برای بزرگسالان و کودکان مبتلا به OCD باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که انواع خاصی از روان درمانی، از جمله رفتار درمانی شناختی (CBT) و سایر درمان‌های مرتبط (مثلاً آموزش تغییر عادت) می‌تواند به اندازه دارو برای بسیاری از افراد مؤثر باشد.
مقالات مرتبط :
