رضایت جنسی یک شاخص مهم برای سلامت جنسی است و به شدت با رضایت از رابطه مرتبط است.

رضایت جنسی به عنوان “یک پاسخ عاطفی ناشی از ارزیابی ذهنی فرد از ابعاد مثبت و منفی مرتبط با رابطه جنسی” تعریف شده است.

زندگی جنسی شاد بخش مهمی از یک زندگی رضایت بخش است. معنای یک زندگی جنسی شاد ذهنی است، زیرا تمایلات، انتظارات و نیازهای جنسی ما با یکدیگر متفاوت است و با رشد و افزایش سن تغییر می کند. برخی از افراد مایل به داشتن رابطه جنسی روزانه هستند، در حالی که افراد دیگر از داشتن رابطه جنسی در طول زندگی خود راضی هستند.

رضایت جنسی باعث افزایش رضایت از رابطه و همچنین شادی زندگی می شود و برای حفظ روابط عاشقانه صمیمی حیاتی است. اما یک زندگی جنسی رضایت بخش چیزی بیش از تعداد دفعات نزدیکی یا رسیدن به ارگاسم است.

رضایت جنسی یک نکته مهم در تحقیق و تشخیص اختلال عملکرد جنسی است. در نظرسنجی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، چهار سؤالی که در مورد زندگی جنسی شرکت کنندگان می پرسند، همگی ذهنی هستند. 

با وجود این ذهنیت، عوامل بیولوژیکی، روانی، فیزیکی، رابطه ای و اجتماعی-محیطی وجود دارند که می توانند بر زندگی جنسی ما تأثیر مثبت یا منفی بگذارند. برخی از این عوامل قابل تغییر هستند، در حالی که برخی دیگر، مانند افزایش سن، قابل تغییر نیستند. صرف نظر از میزان کنترل ما بر روی این عوامل، درک اینکه عملکرد جنسی ما همیشه 100٪ تحت تأثیر آگاهانه ما نیست، ممکن است استرس را کاهش دهد و افراد را تشویق کند تا در مورد نگرانی های سلامت جنسی خود با سکس تراپیست صحبت کنند.

آناتومی جنسی و لذت جنسی

درک ما از دستگاه تناسلی زنان که به لذت جنسی مربوط می شود ناقص است. به طور کلی توافق وجود دارد که تحریک کلیتوریس و پایانه‌های عصبی در دستگاه تناسلی زنان می‌تواند منجر به لذت و ارگاسم شود.

به طور مشابه، با توجه به تفاوت‌هایی که در حساسیت‌های فیزیکی نسبت به لمس و تحریک وجود دارد، ممکن است فرد از طریق تعامل با بخش‌هایی از بدن خود غیر از اندام تناسلی‌اش، از نظر جنسی تحریک شود.

عوامل موثر در رضایت جنسی

محققان در حوزه رضایت جنسی معمولاً شکایات جنسی را به چهار دسته اصلی تقسیم می کنند:

• میل، که به علاقه به رابطه جنسی اشاره دارد
• برانگیختگی که به تغییرات فیزیکی و تغییرات عاطفی اشاره دارد که افراد هنگام فکر کردن یا مشارکت در رابطه جنسی تجربه می کنند.
• ارگاسم (رضایت)
• درد فیزیکی 

عوامل بیولوژیکی

سن تأثیر زیادی بر زندگی جنسی ما دارد. با افزایش سن، افراد شروع به گزارش اختلال عملکرد جنسی بیشتری می کنند، به ویژه هنگامی که آنها قبل از یائسگی، یا دوره گذار و یائسگی را تجربه می کنند. این افزایش در اختلال عملکرد جنسی به احتمال زیاد نه تنها به تغییر هورمون‌ها بلکه به بدتر شدن وضعیت سلامت عمومی بدن مربوط می‌شود.

سن لزوماً همه جنبه های عملکرد جنسی را بدتر نمی کند. به عنوان مثال، در مطالعه بیش از 2600 زن ایرانی، زنان 50 تا 60 ساله در مقایسه با زنان 20 تا 29 ساله، تقریباً پنج برابر بیشتر احتمال دارد که اختلال برانگیختگی را تجربه کنند. با این حال، در همین مطالعه، زنان 50 تا 60 ساله در مقایسه با زنان 20 تا 29 ساله، تنها حدود نیمی از احتمال ابتلا به اختلال عملکرد درد را داشتند. این نتایج ممکن است تحت تأثیر تفاوت های اجتماعی-فرهنگی در بین گروه های سنی باشد، اما ممکن است نشان دهنده تغییرات مثبت در بدن باشد که با افزایش سن رخ می دهد.

چرخه قاعدگی نیز ممکن است بر زندگی جنسی فرد تأثیر بگذارد. محققان دریافتند که با افزایش هورمون پروژسترون در نمونه‌های بزاق، شرکت‌کنندگان گزارش دادند که میل جنسی آنها نسبت به شریک زندگی‌شان کاهش می‌یاب. این نتیجه تا حدودی منطقی است، زیرا سطح پروژسترون پس از تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد و در طی زمانی که رابطه جنسی منجر به بارداری شود، بسیار بعید است، بنابراین بدن فرد ممکن است به اندازه سایر بخش‌های چرخه خود نسبت به رابطه جنسی هماهنگ نباشد.

عوامل روانی، جسمی و دارویی

بسیاری از عوامل روانی، فیزیکی و دارویی شناخته شده هستند که بر عملکرد جنسی تأثیر می گذارند. این شامل:

• آسیب به سیستم عصبی (مثلاً ستون فقرات)
• آسیب به دستگاه تناسلی
• افسردگی
• داروهای ضد افسردگی، به ویژه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
• جراحی در اندام های تناسلی، مانند هیسترکتومی
• دیابت
• بی اختیاری ادرار
• اندومتریوز
• بیماری قلب و عروقی
• فشار خون
• چاقی و دور کمر زیاد
• کنترل بارداری هورمونی
• فعالیت بدنی بیش از حد

برخی از عواملی که بر عملکرد جنسی تأثیر منفی می‌گذارند و رضایت جنسی را کاهش می دهند، قابل تغییر نیستند، اما برخی از آنها را می‌توان با تغییرات رفتاری یا کمک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی برطرف کرد. به عنوان مثال، برخی از داروهای ضد افسردگی کمتر از سایرین بر عملکرد جنسی تأثیر می گذارند و دریافت درمان افسردگی می تواند اختلال عملکرد جنسی را علی رغم استفاده از دارو بهبود بخشد. به طور مشابه، درمان‌های خاصی برای اندومتریوز نشان داده شده است که اختلال عملکرد جنسی ناشی از این شرایط را کاهش می‌دهند، در حالی که سایر درمان‌ها کمتر مؤثر هستند.

نشان داده شده است که مقادیر بالاتر فعالیت بدنی بر عملکرد جنسی تأثیر مثبت دارد . در یک مطالعه بر روی زنان دیابتی، ورزش منظم به طور قابل توجهی خطر اختلال عملکرد جنسی زنان را تا 9 درصد کاهش داد. به طور مشابه، در همان مطالعه ای که قبلاً روی زنان ایرانی ذکر شد، افرادی که چندین بار در هفته ورزش می کردند، دو برابر بیشتر از افرادی که ورزش روزانه را گزارش کردند، دچار اختلال عملکرد جنسی زنان بودند. کسانی که به ندرت یا هرگز ورزش نمی کردند سه برابر بیشتر احتمال داشت اختلال عملکرد جنسی و عدم رضایت جنسی را گزارش کنند.

کلمات مرتبط :

مرکز مشاوره روانشناسی در غرب تهران – بهترین مرکز مشاوره غرب تهران – روانشناس خانواده – روانشناس کودک در غرب تهران – بهترین مرکز روانشناسی غرب تهران – مرکز مشاوره سپید